WŁODEK Ignacy, O naukach wyzwolonych w powszechnosci, i szczegulnosci księgi dwie.

O naukach wyzwolonych w powszechnosci, i szczegulnosci księgi dwie. 

Od (...) napisane i do druku podane. Rzym 1780. W Drukarni Archanioła Kasalettego. (19,8 x 14,5 cm), s. IV, 415; 141, miedzioryt tyt. (nad wodą siedzi dwóch mężów, jeden z księgą drugi z bronią),  opr. karton. z epoki, czerwony szyldzik i złoc. na grzbiecie. 
(Estr. T. 33). "Dzieło miało być encyklopedią nauk wyzwolonych, ale autor nie dokończył pracy. Zawiera m.in.: O naukach wyzw. w powszechności, O początku nauk, Spis nazwisk osób wybitnych w naukach... Włodek stawia sobie pytanie, czy pewne rasy i kraje są więcej niż inne powołane do uprawy nauk ; żaden naród nie ma monopolu na zdolności naukowe, choć Włosi i Francuzi odsądzają inne narody od zdolności. .. Prawdziwą przyczyną nauk jest właściwe wychowanie w cnocie i nauce już w pierwszych latach... Zasady dobrego wychowywania dzieci przez rodziców. O dobrych nauczycielach. Uczenie języków, a przede wszystkim ojczystego. O czystości języka. O słodyczy języka ojczystego. ..  Do rządów należy sprowadzić książnice, drukarnie, papiernie. .. Polska była krajem uczonych za Leona X (w w. XVI); daj Boże, żeby zawsze takie wieki kwitnęły. Dzieło Włodka jest więc utworem z okresu oświecenia i należy obok prac Konarskiego i Ant. Wiśniewskiego do najcelniejszych jego objawów. .... Całe dzieło przeniknięte kultem dla nauki, dla kultury umysłowej, dla wychowania. Nie jest on przy tym kosmopolitą lecz miłośnikiem swego narodu... W dodatku osobno liczbowanym od 1-137 podaje: Słownik polski dawny czyli zebranie słów dawnych zaniedbanych polskich z ich tłumaczeniem. - Zebrał go z Wujka, Skargi, Kochanowskiego itp., aby wskrzesić pamięć dawnej, czystej polszczyzny. Dzieło drukowane w Rzymie przez włoskich zecerów" (Estreicher). Ignacy Włodek (1723-17480) - pisarz, jezuita, nauczyciel w kolegiach jezuickich, obrońca j. polskiego. Jego oferowana praca "O naukach wyzwolonych..." była pierwszą w Polsce próbą zdefiniowania i klasyfikacji nauk. Na końcu znajduje się "Slownik polski dawny, czyli zebranie słow dawnych zaniedbanych Polskich z ich tłomaczeniem". Otarcia opr., miejscami ślady zażółceń i zaplamień na kartach ślady zawilgocenia, pieczęć, egzemplarz nieco przycięty, poza tym stan dobry. Bardzo rzadkie. (Estreicher opisowi dzieła poświęcił 2 strony).