305

Stanisław Wyspiański Wyzwolenie [ I wydanie, 1903]

add Jūsų užrašas

Pozicijos aprašymas

Stanisław Wyspiański
Wyzwolenie. Dramat w trzech aktach

Kraków 1903 pierwsze wydanie
Odbito w drukarni Uniw. Jag. nakładem autora
Sklad w księgarni Gebethnera
194s.
o. współczesna z zachowaną 1 kartą. o. oryginalnej broszurowej(nieco za bardzo przycięta)
s. db+, trochę plam, pieczęcie
For. ca: 19x13 cm

„Napisany w 1902 roku, a wydany w styczniu 1903. Podejmuje diagnozę ówczesnej Polski.

Po wystawieniu „Wesela” w 1901 roku Wyspiański otrzymał wieniec z liczbą 44, która miała być symbolem czwartego wieszcza narodowego[1]. Na to wyraźne zamówienie publiczności odpowiedział Wyspiański „Wyzwoleniem”, którego głównym bohaterem uczynił Konrada, postać z „Dziadów” Adama Mickiewicza.
Tytuł

Zadaniem głównego bohatera jest tytułowe wyzwolenie, które ma się dokonać na różnych płaszczyznach:

wyzwolenie Polski z niewoli politycznej;
wyzwolenie narodu z bezwładu ducha i woli;
wyzwolenie sztuki.

Do spraw wyzwoleńczych należy jeszcze dołączyć wyzwolenie poety, bohatera dramatu. W tym układzie wyzwolenie Polski stanowi zadanie końcowe, aby to się stało, naród musi wyzwolić się ze stanu bezwładu woli i umysłu, aby dokonała się rewolucja w świadomości współczesnych. Przed zadaniem ostatecznym musi się więc stoczyć walka o ideologię.

Główny bohater – Konrad – ma stoczyć walkę o dusze i umysły Polaków. Przystępuje do tego zadania, władając prawdą i sztuką. To on posiada prawdę wyzwolenia i jest poetą, z tej racji sztuka powinna mu dać władzę nad duszami. Ona sama jednak także czeka na wyzwolenie z niewoli kłamstwa, które czyni ją niepoważną. Dlatego nikt nie bierze jej na serio i dopóki będzie trwał ten stan, prawda Konrada nie dotrze do słuchaczy, nie pozyska dusz i umysłów współczesnych. Tym samym proces wyzwoleńczy powinien rozpocząć się od sztuki. „