293

Józef DZIERZKOWSKI Król Dziadów. Powieść obyczajowa w 2 tomach. 1-2t. [Ciekawe powieści] [1910]

add Jūsų užrašas

Pozicijos aprašymas

Józef DZIERZKOWSKI
Król Dziadów. Powieść obyczajowa w 2 tomach. 1-2t

Warszawa Kraków 1910
Nakład Gebethnera i Wolffa
Ser. wyd.: Ciekawe powieści
159, [1]; 182, [1] s., ilustracje
o. oryginalna, płócienna złocona na licu i grzbiecie
s. bdb-, otarcia i plamy na oprawach, niewielkie plamy w t. I, pieczęć pryw.
For. ca: 19x13,5 cm

Józef Dzierzkowski (pseudonim Bolesta; ur. 11 stycznia 1807 w Ksawerowie w powiecie owruckim, zm. 13 stycznia 1865) – polski pisarz i publicysta. Prekursor lwowskiej cyganerii literackiej, członek korespondent Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w 1829 roku.

Z pochodzenia Wołynianin. Urodzony w rodzinie Romana Dzierzkowskiego i Antoniny z domu Dąbrowskiej. Wychował go stryj Józef Dobek Dzierzkowski we Lwowie do którego przeprowadził się z matką po jej drugim zamążpójściu (Roman Dzierzkowski zmarł w 1814); w tym mieście mieszkał przez większość życia.

Uczestniczył w powstaniu listopadowym, był porucznikiem w korpusie i adiutantem sztabu generała Józefa Dwernickiego, biorąc udział w wyprawie na Wołyń i Podole. Po powstaniu na kilka lat osiadł na Huculszczyźnie, skąd w 1843 powrócił do Lwowa.

W 1838 opublikował pierwszy utwór pt. Płacz i śmiech (napisany w 1832). Od 1843 pisał do lwowskich gazet i czasopism, np. Dziennika Mód Paryskich i Gazety Lwowskiej. Kolejnymi jego powieściami były Kuglarze (1845) (poprzez nią wprowadził do literatury polskiej lwowską gwarę złodziejską), Salon i ulica (1847), Dla posagu (1847) i Szpicrut honorowy.

Brał czynny udział w życiu kulturalnych Lwowa, prowadząc m.in. wieczory literackie. Bywali u niego w domu Karol Szajnocha, Wincenty Pol, August Bielowski, Jan Dobrzański. Przyjaźnił się z Leszkiem Duninem Borkowskim i Tadeuszem Wasilewskim.

W okresie Wiosny Ludów w 1848 przeszedł do Gazety Narodowej, gdzie został głównym publicystą. Prowadził wówczas aktywną działalność polityczną i dziennikarską. Był współorganizatorem Rady Narodowej Lwowskiej oraz Gwardii Narodowej.

Na Węgrzech przyłączył się w ramach Legionu Polskiego generała Józefa Wysockiego do powstania. Następnie odbył podróż po Europie: w Paryżu uczestniczył w pogrzebie Juliusza Słowackiego i poznał osobiście Adama Mickiewicza, następnie dotarł do Anglii, w drodze powrotnej do kraju został w 1851 internowany przez Austriaków. Po zwolnieniu osiadł w Malechowie pod Lwowem podjął pracę literacką i publicystyczną – pisał do „Przyjaciela Domowego”, „Nowin”, „Dziennika Literackiego” i innych pism. Opublikował m.in. powieści: Rodzina w salonie (1853), Znajda (1854), Król dziadów (1856) oraz jedną z pierwszych polskich powieści historycznych Uniwersał hetmański (1857), osadzoną w realiach konfederacji barskiej, która została przetłumaczona na język niemiecki.

W latach 1858–1861 współredaktor „Przeglądu Powszechnego”. Dzierzkowski w twórczości przejawiał zamiłowanie do melodramatyzmu, powieści sensacyjno-obyczajowej; łączył sentymentalno-humanitarne widzenie konfliktów społecznych („czystość” natury wobec upadku cywilizacji) z realistycznym i demaskatorskim obrazem życia ówczesnych salonów.

W 1863 brał czynny udział w propagandzie powstania styczniowego. W 1864 roku trafił na trzy miesiące do więzienia w związku ze swoją działalnością publicysty politycznego. W wyniku powięziennych komplikacji zdrowotnych zmarł 13 stycznia 1865 roku. źr.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Józef_Dzierzkowski